De tragiek van de invloed van enneatypische overtuigingen

Of: hoe we onze diepste overtuigingen telkens zelf weer nieuw leven inblazen en ‘self fulfilling prophecies‘ creëren…


Elk enneatype wordt in de basis aangestuurd door een pijnlijke en doorgaans onbewuste kernovertuiging waar – onbewust – complete gedragsstructuren omheen worden gebouwd die vervolgens kenmerkend worden voor de persoon in kwestie.
De tragiek zit hem erin dat juist dóór deze combinatie van gecreëerde gedragsstructuren en de bijbehorende kernovertuiging elk enneatype de eigen grootste angst (en overtuiging) steeds weer bevestigd ziet worden…

Enneatype 1 (“de perfectionist”) vindt (op onbewust niveau) en vreest dat hij/zij niet perfect is en doet er alles aan wél perfect te zijn en alle imperfectie uit te bannen, om er vervolgens telkens weer achter te komen dat, alle inspanningen ten spijt, perfectie niet haalbaar is en hij/zij dus, toch, niét perfect is.

Enneatype 2 (“de helper”) vindt (onbewust) en vreest dat hij/zij niet goed genoeg is en zet alles in het werk om maar goed genoeg voor ànderen te zijn, in de onbewuste hoop op die manier toch een goed gevoel over zichzelf te krijgen. Maar anderen geven zelden zo veel als een enneatype 2 geeft en de verwachtingen die onvervuld blijven leiden ertoe dat type 2 aan het einde van de rit tóch weer denkt: “zie je wel, ik ben – kennelijk – niet goed genoeg”.

Enneatype 3 (“de winnaar”) vindt zichzelf op onbewust niveau een loser en wil de angst een loser te zijn never nooit bevestigd zien en stelt dus alles in het werk om vooral maar een “winnaar” te zijn. Daar is type 3 doorgaans ook erg goed in maar bij de eerste de beste tegenslag die hem/haar het gevoel geeft te falen, komt de kernovertuiging weer bovendrijven: “ik ben een loser…” – want als je geen winnaar bent, dan ben je, dus, een loser.

Enneatype 4 (“de tragische romanticus”) is er op een diep (onbewust) niveau van overtuigd dat hij/zij niet om van te houden is. Dat brengt een diepe existentiële pijn met zich mee en als gevolg daarvan een enorme behoefte zich te verbinden met anderen. Maar gekoppeld aan deze verbindingsdrang speelt óók de angst bevestigd te worden in het idee dat type 4 niet om van te houden zou zijn en deze twee elementen samen leiden tot een ‘spel’ van aantrekken en weer afstoten, waarbij type 4 éigenlijk, onbewust, hoopt dat de ander ‘bewijst’ wél van hem/haar te houden, zelfs als de 4 zich onuitstaanbaar gedraagt. Wanneer de ander afhaakt, ziet de 4 de eigen kernovertuiging bevestigd: “zie je wel, ik ben niet om van te houden…”

Enneatype 5 (“de waarnemer”) wordt aangestuurd door de (onbewuste) overtuiging “ik begrijp het niet” en dingen niet begrijpen geeft type 5 het gevoel alle grip op het leven kwijt te zijn. Dus wordt het een uitmuntende ‘begrijper’: een waarnemer, een kennisverzamelaar, een ‘diepe denker’ die steeds gericht is op het begríjpen van dingen – omdat dát type 5 de illusie geeft controle en grip te hebben op de dingen, op het eigen leven, op hét leven, überhaupt. Maar aangezien nooit álles te kennen, te doorgronden en te begrijpen is, loopt de waarnemer uiteindelijk steeds weer stuk op deze aanpak en ziet type 5 de eigen overtuiging steeds weer bevestigd: hij/zij begrijpt het, nog steeds, niet…

Enneatype 6 (“de loyale scepticus”) wordt aangestuurd door de (onbewuste) overtuiging dat hij/zij niet veilig is en dat de wereld eigenlijk een gevaarlijke plek is. Type 6 ontwikkelt een ware radar voor (vermeend) gevaar en onveiligheid, en scepsis en wantrouwen raken sterk in hem/haar geworteld. Om maar ‘veilig’ te zijn is type 6 loyaal aan anderen, maar altijd met een zekere dosis scepsis, wantrouwen, twijfels en achterdocht. En zodra er één aspect niet voldoet aan het illusionaire plaatje van ‘veiligheid’ dat type 6 gecreëerd had, of er een persoon ‘afhaakt’ omdat deze het soms lichtelijke paranoïde gedrag van de 6 niet meer trekt, ziet de 6 de eigen overtuiging(en) bevestigd: “zie je wel: het is niet veilig, het is niet betrouwbaar, de wereld is een gevaarlijke plek”.

Enneatype 7 (“de levensgenieter”) wordt aangestuurd door de (onbewuste) overtuiging dat hij/zij éigenlijk ‘een lege huls’ is, niets voorstelt, niets te bieden heeft. Om dat vooral maar niet bewaarheid te zien worden, ontwikkelt type 7 zich tot een joviaal persoon met vermakelijke verhalen die altijd wel wat leuks te vertellen heeft en overal een eindje over mee kan praten. Maar juist dáárin slaat type 7 makkelijk door, waardoor mensen vroeg of laat de conclusie trekken dat het allemaal wel erg veel gebakken lucht en ‘buitenkant’ is – en daarmee wordt de 7 bevestigd in diens diepe overtuiging en angst: dat hij/zij een ‘lege huls’ is, die eigenlijk niets voorstelt en niet écht iets te bieden heeft…

Enneatype 8 (“de baas”) heeft de (onbewuste) kernovertuiging dat hij/zij in wezen machteloos is, geen controle heeft. Dat geeft type 8 een intens kwetsbaar gevoel en juist dát wil een type 8 eigenlijk NOOIT voelen. Dus ontwikkelt type 8 een krachtige focus op ‘macht, kracht en controle’: de touwtjes in handen houden, wat er ook gebeurt, want anders ben je ‘machteloos’ en dat is het ergste wat er kan gebeuren. Type 8 ontwikkelt geen natuurlijk leiderschap, maar ‘baas-gedrag’, en dáármee jaagt hij/zij heel wat mensen tegen zich in het harnas – mensen die vervolgens ofwel gaan rebelleren, ofwel simpelweg de benen nemen en de 8 lekker de koning in diens eigen koninkrijk laten spelen, zonder hen… En dan ziet type 8 de eigen overtuiging bevestigd: hij/zij heeft, uiteindelijk, géén controle en is in wezen machteloos…

Enneatype 9 (“de liefdevolle bemiddelaar”) heeft de (onbewuste) kernovertuiging de oorzaak van een conflict of een crisis te zijn. En dat is alles wat een type 9 niét wil, dus ontwikkelt type 9 zich tot een zogenaamd voorbeeldig harmonieus persoon, altijd gericht op vrede, liefde, harmonie, om maar geen conflicten of crises te veroorzaken. Maar hierbij overschrijdt type 9 de eigen grenzen vaak enorm en kan deze zich zó veel en zó vaak aan anderen conformeren dat het uiteindelijk gaat wringen in de 9 zelf. En als dát gebeurt, knalt allerlei tot dat moment verdrongen woede en boosheid er in één klap uit, als een ware explosie die niemand had voorzien bij die liefdevolle 9. En type 9 zelf… ziet de eigen diepe overtuiging en pijn bevestigd: hij/zij is, toch weer, de oorzaak van een conflict…

Ziehier, in een notendop, de tragiek van de 9 enneatypen, zolang het type in de persoon nog niet in balans is gebracht en men nog vastzit in de onbewuste structuren en mechanismen die het enneatypische gedrag aansturen.
De angel in het hele verhaal is telkens de kernovertuiging van het type. Zolang deze niet wordt losgelaten, blijven er complete gedragsstructuren overeind die in de kern primair gebaseerd en gericht zijn op het wégblijven bij de pijn van de kernovertuiging maar die, ironisch en tragisch genoeg, er vaak alleen maar toe leiden dat de persoon zich uiteindelijk bevestigd ziet in de specifieke kernovertuiging… Een vicieuze cirkel, die alleen maar tot ‘meer van hetzelfde’ leidt.

Het is echter mogelijk hieruit te stappen. Met genoeg bewustzijn, de juiste inzichten en tools en de juiste begeleiding. En eruit stappen is niet alleen mogelijk: het is een gigantisch CADEAU aan jezelf, dat heel veel ruimte geeft om voortaan ánders in het leven te staan en je gedrag in bewustere mate zélf te bepalen – in plaats van telkens weer te ervaren dat allerlei onbewuste mechanismen met jou aan de haal gaan…

☼ © Sharon Kersten, 04-04-2012

Wil je hier meer over weten en meer zicht en grip krijgen op de enneatypische structuren die in jou aanwezig zijn? Neem dan gerust contact met me op om te ontdekken hoe ik je daarbij van dienst kan zijn.

Ik houd me al sinds 2008 professioneel bezig met Het Enneagram, de esoterische grondslag van het Enneagrammodel, de persoonlijkheidstypologie die aan het Enneagram ontleend is (de 9 enneatypen) en de wijzen waarop de 9 energieën waar het Enneagram over spreekt gereflecteerd worden in allerlei processen die aanwezig zijn in en deel zijn van ons mens-zijn, zowel intern als extern.

Door kennis te nemen van de enneatypische structuren die in jezelf werkzaam zijn en de ‘ins & outs’ daarvan te leren kennen, ga je zien waar jouw mogelijkheden liggen om het voortaan ánders te gaan doen. En dat kan héél verhelderend en uiteindelijk heel bevrijdend voor je zijn.



Share or email
Translate »
error: Content is protected !!